„Twój wolny czas będzie miał większą wartość,
jeśli go dobrze zainwestujesz”
Bank Czasu Tczew
- Co to jest bank czasu?
Informacje dotyczące banku czasu, najczęściej można odnaleźć na stronach internetowych, dlatego wydawać by się mogło, że zjawisko banku czasu jest wytworem kilku ostatnich dziesięcioleci, jednak jego początki sięgają XXI wieku. Słowiański zwyczaj толока – czyli tłoki, przeszedł do nowego tysiąclecia w nieco zmienionej formie. Tłoka definiowana jest jako:
Słowiański obyczaj pomocy sąsiedzkiej na wsi. Przetrwał do drugiej połowy XX wieku. W razie konieczności wykonania pilnej pracy, która przerastała możliwości zainteresowanego, zapraszano do pomocy całą wieś. Pracę wykonywano nieodpłatnie. Tłoka rozpoczynała się od poczęstunku, często z muzyką i tańcami. Kończyła się również obfitym poczęstunkiem z jadłem i napojem. Kościół zezwalał na tę pracę nawet w dni świąteczne[1].
Zatem analogicznie do wyżej przedstawionej definicji bank czasu jest, nieformalną instytucją samopomocową, opierającą się na bezpłatnej wymianie usług pomiędzy jej członkami.
W zależności od posiadanych umiejętności, uczestnicy banku deklarują, jakie rodzaje usług są w stanie świadczyć na rzecz innych, a osoby zajmujące się koordynowaniem działań, na bieżąco kierują taką pomoc do osób, którym pomoc jest potrzebna, zgodnie ze zgłaszanym zapotrzebowaniem.
- Przykłady banku czasu w Polsce
Bank czasu, staje się coraz bardziej popularnym sposobem spędzania czasu. Jest on świetnym miejscem do dzielenia się, nabywania nowych doświadczeń. W Polsce znajduje się wiele instytucji wchodzących ze sobą we współpracę w ramach Banku Czasu, są to np.:
- Uniwersytety Trzeciego Wieku;
- Zarząd Miejski Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej;
- Polski Związek Emerytów Rencistów i Inwalidów;
- Miejskie Domy Kultury;
- Polskie Towarzystwo Stwardnienia Rozsianego;
- Lokalne Przedszkola;
- Lokalne Stowarzyszenia Osób Niepełnosprawnych,
- portale społecznościowe zrzeszające aktywne, poszukujące nowych doświadczeń osoby.
To tylko niektóre organizacje, działające w Polsce, jednak z roku na rok owo zagadnienie staje się coraz bardziej popularne. Warto zainteresować się poszerzaniem obszarów, w których wykorzystywane są banki czasu, jako forma spędzania czasu wolnego przez osoby starsze.
- Osoby starsze a bank czasu
Z perspektywy osób starszych, bank czasu wydaje się być miejscem, które może stanowić swoisty „most” w nawiązaniu głębszej relacji między pokoleniem osób młodszych, a osobami starszymi. Jest to świetna okazja do tego, by tworzyć okazję, do wzajemnego uczenia się siebie osób starszych i osób młodych.
Osoby starsze, bardzo często posiadają specjalistyczną, praktyczną wiedzę w kontekście zawodów, które wykonywali w młodości, są też osobami, które mają wiele doświadczenia. Osoby starsze mogą być świetnymi nauczycielami historii czy też gotowania. Wiele starszych kobiet, potrafi robić na drutach piękną odzież, czy też wyszywać obrazy (w dobie dzisiejszej mody na słowiańskie akcenty w życiu jest to świetna okazja do tego, by uczyć rzeczy należących do tradycji).
W zamian młodzi mogą zaoferować osobom starszym naukę obsługiwania komputera, poznawania nowinek technicznych, czy też edukowaniu w interesujących osobę starszą przedmiotach.
Zaś wspólne połączenie dwóch pokoleń, może okazać się stworzeniem naprawdę niezwykłych relacji, opartych na wzajemnym zaangażowaniu w dawaniu swojego czasu, wielką progresją dla obu stron na płaszczyźnie poznawczej, mentalnej, społecznej.
[1]http://pl.wikipedia.org/wiki/T%C5%82oka (dostęp: 15.01.2015 r.)